Op de zorgboerderij worden de paarden ingezet in de hulpverlening van kinderen en jongeren. In de praktijk blijkt dit te zorgen voor mooie momenten waarbij kinderen en jongeren meer inzicht krijgen over zichzelf.
Waarom Equitherapie of hulpverlening met paarden?
Paarden hebben eigenschappen die ze bijzonder geschikt maken om in te zetten in therapie.
Als eerste is een paard een prooidier en is het scannen van de omgeving van levensbelang. Het paard leest daarom ook nauwkeurig de lichaamstaal van de mens, nauwkeuriger dan wij mensen kunnen. Het paard reageert op die lichaamstaal. Hierdoor kan emotie duidelijk gemaakt worden door de reactie van het paard, terwijl therapeut en soms ook cliënt zelf, zich niet bewust zijn van deze emoties.
Dit geeft directe feedback aan de cliënt. Ook bij bedreigend of ongepast gedrag van het kind, geeft het door zijn gedrag directe feedback. Dit is visueler en directer dan een verbale uitleg van een therapeut. Hiermee biedt het paard mogelijkheid tot ervaringsgericht leren. Equitherapie wordt al succesvol ingezet in verschillende vormen van ervaringsgerichte therapiën, zoals psychodrama (Klont et al. 2007).
Het paard kan door het zien van kleine details ook zien of het echt gedrag van de cliënt ‘echt’ is, of iemand overtuigd is van wat hij doet en oprecht in de boodschap die hij wil geven. Afhankelijk van het karakter van het paard, zal het hier verschillend op reageren.
Het paard is door deze eigenschappen geschikt voor het oefenen van nieuw gedrag. Vaak zijn kinderen en jongeren al veel teleurgesteld, of hebben ze een negatief zelfbeeld door wat allemaal niet is gelukt. Door te oefenen in effectiever gedrag kan een negatieve spiraal doorbroken worden.
Praten over situaties vraagt een bepaalde cognitieve vaardigheid. Het praten over hier en nu is concreter en begrijpelijker. Het geeft makkelijker inzicht in oorzaak-gevolg van eigen gedrag op anderen. Wanneer cliënten moeite hebben met taal, is deze aanpak dus bijzonder geschikt. Ook wanneer iemand wel goed is in taal, zorgt de extra dimensie van het ervaren dat geleerde vaardigheden en inzichtgevende momenten beter beklijven.
Voor veel kinderen en jongeren is het makkelijker om over het paard te praten. Hun eigen intenties en gevoelens kunnen ze op het paard projecteren in plaats van benoemen over zichzelf. Het is voor cliënten veiliger om over het paard te praten, en via het paard dingen te leren dan wanneer het direct over de cliënt zelf gaat.
Het paard is een kuddedier en dus een sociaal dier. Veel interacties zijn vergelijkbaar met interacties tussen mensen. Hoe de interactie tussen cliënt en het paard gaat, zegt vaak veel over hoe andere reacties tussen de cliënt en andere mensen gaat. Bij kinderen met bijvoorbeeld autisme is juist het gebrek in de sociale interactie een kernsymptoom. Dierondersteunde interventies bij cliënten met autisme stimuleren een verbeterde sociale interactie (O’Haire, 2013 & 2017).
Het paard reageert waardevrij en elk moment is een nieuw moment. Wat het ene moment mis gaat, kan een volgend moment goed gaan. Er is geen goede of foute reactie voor het paard. Waar de interactie met mensen niet waardevrij en verwachtingsvrij is, kan het erg ontlastend zijn voor een kind om er gewoon even te mogen zijn en geaccepteerd te worden.
Daarnaast functioneert het paard als extra hechtfiguur in de therapie. Over het algemeen blijkt uit onderzoek dat de therapeutische relatie een belangrijk werkzaam element is. Er zijn aanwijzingen dat therapie met behulp van dieren ook de hechtingsstijl positief kan beïnvloeden (Balluerka et all, 2014). Via de hechting aan het paard verbeterd de hechtingsstijl en kunnen vervolgens sociale vaardigheden verbeteren (Zonneveld et al., 2012 & Kern et al. 2011, Hawkins et al., 2014).
Het paard is een sterke motivator. Traditionele behandelgesprekken vinden vaak in een klinisch kantoortje plaats, en kunnen een negatief beeld oproepen bij kinderen en jongeren die al veel behandeld zijn. Een paard kan ervoor zorgen dat iemand wel in gesprek gaat over moeilijke onderwerpen. Activiteiten met en rond het paard, verlagen de spanning en de druk om te praten. Dieren hebben een kalmerende effect op mensen (Kruger & Serpell, 2006; Juliues et al., 2012). Kalmte en rust is nodig om te kunnen leren.
De therapeuten van de zorgboerderij
De zorgboerderij werkt met SKJ geregistreerde psychologen voor het aanbieden van equitherapie.